Hạt vừng (mè) từ lâu đã gắn liền với ẩm thực Việt – từ bát xôi lạc vừng, chiếc bánh tráng mè, đến ly sữa mè đen thơm ngậy. Nhưng ít ai biết rằng, ẩn sau hạt vừng nhỏ bé ấy là một “kho báu dinh dưỡng” và giá trị kinh tế lớn cho nông nghiệp nước ta.
Theo các nghiên cứu dinh dưỡng, trong 100g hạt vừng có chứa khoảng 17g đạm thực vật, 50g chất béo không bão hòa, 11g chất xơ, cùng lượng canxi, sắt, magie, kẽm, vitamin nhóm B vô cùng dồi dào. Đặc biệt, lượng canxi trong vừng cao gấp 8 lần sữa bò (tính theo trọng lượng tương đương), giúp bổ sung khoáng chất cho xương khớp và ngăn ngừa loãng xương hiệu quả.
Không chỉ tốt cho xương, vừng còn giúp tăng cường tim mạch, cải thiện tuần hoàn máu, hỗ trợ não bộ và làm đẹp da, tóc. Theo Đông y, vừng đen có tác dụng bổ gan thận, dưỡng huyết và làm đen tóc tự nhiên, rất phù hợp cho người cao tuổi và phụ nữ sau sinh.
Vừng đặc biệt tốt cho người ăn chay, người thiếu máu, trẻ em đang phát triển và phụ nữ mang thai. Tuy nhiên, do có hàm lượng chất béo cao, người béo phì hoặc đang rối loạn tiêu hóa nên dùng với lượng vừa phải.
Từ hạt vừng, có thể chế biến nhiều món ăn bổ dưỡng như: xôi lạc vừng, nộm rau củ rắc mè, sữa mè đen, chè mè, bánh vừng, hoặc dùng dầu mè nguyên chất trong nấu ăn và làm đẹp.
Không chỉ mang lại giá trị dinh dưỡng, vừng còn là cây trồng kinh tế tiềm năng của Việt Nam. Cây vừng chịu hạn tốt, dễ trồng, thích hợp với nhiều loại đất như đất cát, đất đồi, và đang được canh tác rộng rãi tại Nghệ An, Quảng Trị, Bình Định, Phú Yên, Tây Nguyên…. Năng suất ổn định, dễ trồng và giá trị xuất khẩu cao, đặc biệt với vừng đen dược liệu, giúp nông dân tăng thu nhập bền vững.
Từ một loại hạt nhỏ bé, vừng đã khẳng định vị thế là “siêu thực phẩm” của người Việt – vừa tốt cho sức khỏe, vừa mở ra hướng phát triển kinh tế nông nghiệp sạch, an toàn và hiệu quả.